Parę istotnych informacji na temat palenia w piecach na paliwa stałe.
Zasmołowanie kominów – przyczyny i zagrożenia
Coraz częstszym zjawiskiem obserwowanym przez nas są zasmołowane przewody kominowe. Wielu ludzi w celu obniżenia kosztów opału rezygnuje z węgla na rzecz drewna. Będące w sprzedaży drewno przeważnie nie jest sezonowane. Opalanie takim drewnem jest destrukcyjne dla komina, jak również może stanowić zagrożenie dla budynku i jego lokatorów. Przyczynami zasmołowania komina może być również złej jakości węgiel lub ustawianie na piecu niskiej temperatury spalania.
Palenie drewnem
Mokre, niesezonowane drewno może posiadać nawet do 60 % wody, które skutecznie obniża temperaturę spalania. Niska temperatura spalania sprawia, że drewno w palenisku ma „czas” na długie i powolne wydzielanie pary wodnej, rakotwórczego kreozotu oraz kwasów żywicznych. Ponadto drewno w niskich temperaturach nie spala się całkowicie pozostawiając niedopalone cząsteczki. Para wodna łącząc się z niedopalonymi cząsteczkami oraz z kreozotem kondensuje na ścianach przewodów kominowych. Osad ten ma charakterystyczny zapach i występuje w postaci czarnej, twardej, szklistej skorupy przypominającą z wyglądu smołę asfaltową. Osadzająca się „smoła” powoduje wiele zagrożeń:
- Gruba warstwa „smoły” skutecznie przewęża lub zaczopowuje przewód kominowy powodując obniżenie jego cugu. Efektem tego może być cofanie się spalin na pomieszczenia mieszkalne. Jest to śmiertelne zagrożenie dla domowników, gdyż w spalinach występuje wiele trujących substancji, a w tym najbardziej niebezpieczny tlenek węgla, zwany również czadem.
- Głównym składnikiem smoły kominowej jest kreozot. Ma on właściwości silnie łatwopalne, co może stanowić poważne zagrożenie zapaleniem komina, a niejednokrotnie również całego domu. Gdy w kominie znajdzie się gruba warstwa owej substancji, może dojść do zapłonu. Wówczas cała substancja znajdująca się w kominie zacznie się palić na całej jego długości. Temperatury w kominie mogą przekraczać 1000 oC, a to jest o wiele za dużo dla wartości granicznej wytrzymałości cegły. W efekcie takiego zdarzenia, w najlepszym wypadku zastaniemy po pożarze „tylko” naruszoną konstrukcje cegieł i szczytu kominowego.
- Smoła kominowa oprócz tworzenia grubej warstwy w przewodzie kominowym, ma również tendencje do siąknięcia w głąb ściany. Przy niesprzyjających warunkach „smoła” może przesiąknąć na pomieszczenia mieszkalne. Efektem tego są brązowe lub czarne wykwity na ścianach, które oddają nieprzyjemną, szczypiącą w gardło woń. W dodatku substancja ta jest bardzo trudna do usunięcia i położenie nowego tynku lub pomalowanie ścian z reguły nie załatwia problemu.
Palenie węglem
Węgiel kamienny od setek lat jest jednym z najlepszych paliw energetycznych. Palenie węglem jest znacznie lepsze i mniej problemowe od drewna, pod warunkiem, że węgiel jest dobrej jakości. Kupując węgiel w składzie węgla, można samemu po dokonaniu oceny wybrać węgiel dobrej jakości. Oczywiście, organoleptycznie nie jesteśmy stwierdzić dokładnej kaloryczności, ilości popiołu, siarki czy wilgotności, ale na podstawie kilku cech można wybrać węgiel z którym nie powinniśmy mieć problemów.
Polski węgiel charakteryzuje się naprzemianległymi warstwami węgla błyszczącego i węgla matowego. Warstwy węgla błyszczącego to zwęglone fragmenty drewna, które nie uległy pokruszeniu i wymieszaniu z innymi substancjami. Warstewki te są wysokiej jakości i kaloryczności oraz niskiej wilgotności. Mają one przybliżony skład do antracytu, który ma wysoką wartość energetyczną. Warstewki matowe to tak zwana sieczka roślinna wymieszana z popiołem oraz innymi składnikami, takimi jak minerały ilaste. Matowe warstewki węgla w związku z domieszkami innych składników mają dość dużą wilgotność, małą kaloryczność i przy spalaniu dają dużą ilość spalin i związków lotnych.
Kolejną cechą jaką możemy ocenić jest zawartość siarki w węglu. Często zdarza się, że na węglu występują złotawe naloty. Jest to piryt (nadsiarczek żelaza (II)), który jest minerałem, powstającym w środowisku silnie zasiarczonym. Część tej siarki w węglu została już ulotniona, ale spory procent może dalej tkwić w jego strukturze. W związku z tym przy spalaniu może wydzielać się silnie trujący siarkowodór. Podsumowując, jeśli chcemy sami zakupić dobrej jakości węgiel musimy zwrócić uwagę na:
- ilość błyszczących warstewek w węglu. Im jest ich więcej tym lepszej jakości jest węgiel.
- złote naloty, które wskazują na sporą ilość siarki w strukturze węgla. Im mniej tym lepiej.
Paląc węglem kamiennym, również możemy zasmołować przewód kominowy. Dzieje się tak z powodu analogicznego, co palenie drewnem. Paląc niskiej jakości węglem, z dużą zawartością wilgoci obniża się temperatura spalania. Na ścianach nie kondensuje łatwopalny kreozot, lecz smoła węglowa, która wygląda bardzo podobnie. Powoduje również takie same zagrożenia i niedogodności jak smoła powstająca przy spalaniu drewna.
Jak zapobiegać osadzaniu się smoły?
- palenie sezonowanym drewnem lub dobrej jakości węglem,
- utrzymywanie wysokiej temperatury spalania (55-60oC) na piecu oraz jak najwyższej temperatury spalin,
- dokonywać okresowych przeglądów i czyszczeń przewodów kominowych,
- zapobieganie szybkiego wychładzania spalin w przewodzie kominowym. Komin na strychu i na szczycie powinien być ocieplony. Zapobiegnie to szybkiej kondensacji spalin na ścianach komina,
- montaż nasady kominowej (typu strażak lub podobne), która skutecznie izoluje przewód kominowych od opadów. Ponadto zwiększą ona efektywność i cug w kominie.